آیا میدانید ملانوما چیست؟

ملانوم چیست ؟
ملانوم ، جدی ترین نوع سرطان پوست می باشد که بارشد فزاینده سلول های رنگ ساز پوست مشخص می شود .
ملانوم در شرایط پیشرفته ، توانایی انتشار به ارگانهای داخلی را داشته و می تواند منجر به مرگ شود اما در صورتیکه درمراحل اولیه تشخیص داده شود ، معمولا با موفقیت قابل درمان می باشد .

علت ایجاد ملانوم چیست ؟
مهمترین عامل مستعد کننده ملانوم آفتاب می باشد . در مناطق با تابش شدید آفتاب ،شیوع این بیماری بیشتر است و نیز در افرادی که در سنین 18-10 سالگی در معرض آفتاب شدید بوده اند نیز میزان این بیماری بالاتر می باشد .باید بدانیم که همه ملانوم ها ناشی از آفتاب نبوده و فاکتورهای ژنتیک و نقایص سیستم ایمنی نیز در این امر دخیل می باشند .
چه کسانی بیشتر در معرض خطر ملانوم هستند ؟
1-افراد باسابقه قبلی ملانوم دریک منطقه از بدن
2-افراد با تعداد خال های زیاد ، بزرگ و غیر عادی
3-افراد باسابقه ملانوم در خویشاوندان خونی نزدیک مثل والدین ، فرزندان ، خواهرو برادر
4-افراد با موهای قرمز ، بلوند و چشم های آبی یا سبز
5-افرادیکه در سنین 18-10 سالگی در معرض تابش زیاد آفتاب بوده اند
6-افراد با سابقه آفتاب سوختگی های متعدد
خال غیر عادی چیست ؟
خال غیر عادی معمولا بزرگ تر از خال های نرمال می باشد ، تنوع رنگ داشته و در حاشیه ها نامنظم می باشد . این گونه خال ها معمولا در پشت و گاهی در ناحیه سینه ،شکم و یادر ناحیه پای خانم ها دیده می شوند . البته باید بدانیم که در هرقسمتی از بدن ، احتمال وجود این گونه خالها هست .
وجود تعداد زیاد خالهای غیرعادی ، می تواند فرد را مستعد تشکیل ملانوم نماید .
چگونه ملانوم را زود تشخیص دهیم ؟
چهار نکته مهم در توجه به یک خال مشکوک به ملانوم وجود دارد :
1-غیر قرینگی : نیمه ای از ضایعه با نیمه دیگر آن قرینه نیست
2-نامنظمی درحاشیه ضایعه : حاشیه خال مضرس ، محویا بریده بریده می باشد
3-رنگ : رنگ یکنواخت نبوده و سایه روشنی از قهوه ای خاکستری و سیاه درخال موجود است
4-اندازه : اندازه ملانوم معمولا بزرگتر از 6 میلی متر می باشد ، ولی در اندازه های کوچکتر نیز احتمال بروز ملانوم وجود دارد .
نکته مهم
درصورت بروز هر تغییر در اندازه ، رنگ ،شکل و فرم یک خال یا درصورت ایجاد یک خال جدید یا هرگونه تغییر غیر طبیعی در پوست ، باید فورا بایک متخصص پوست مشورت نمود .

آیا ملانوم درمان دارد ؟
درصورت تشخیص زود رس ملانوم و با درمان های جراحی بصورت برداشتن کامل ضایعه ، ملانوم قطعا قابل درمان می باشد . آنچه اهمیت دارد ،تشخیص زودرس ملانوم قبل از ضخیم شدن ضایعه درون پوست و پیشرفت به سمت اعضای دیگر می باشد .
نکته مهم :
معاینه پوست توسط خود شخص یکی از مهمترین روش های تشخیص زودرس ملانوم می باشد.
بیمارانی که از ریسک فاکتورهای ذکرشده بالا از نظر استعداد به تشکیل ملانوم برخوردار هستند ، می بایست سالانه توسط یک متخصص پوست معاینه گردند . همواره به یاد داشته باشیم که هرگونه تغییر مشکوک دریک خال مستلزم توجه و معاینه توسط متخصص می باشد .

آیا می توان از تشکیل ملانوم پیشگیری نمود ؟
از آنجائیکه آفتاب یکی از مهمترین فاکتورهای مستعد کننده ملانوم می باشد توصیه مهم متخصصین پوست این است که :
1-در ساعت 10 صبح تا 4 بعداز ظهر از مواجهه با آفتاب خودداری کنید
2-درصورتیکه سایه شما از قدشما کوتاه تر باشد ، به معنای شدت بالای نور آفتاب و ریسک بالای آفتاب سوختگی است .
3-درمواجهه با آفتاب ، از لباس های پوشیده مثل کلاه لبه دار ، دستکش و لباس های با آستین بلند استفاده نمائید .
4-از ضدآفتاب های با SPF ( فاکتور حفاظتی ) 15 و بالاتر، نیم ساعت قبل از مواجهه با آفتاب ، در زمان فعالیت های خارج از منزل ودر محیط های باز استفاده نمائید .
5-ضدآفتاب خودرا هر2 ساعت تجدید نمائید .
توجه کنید که استفاده از ضدآفتاب به معنای مجوز مواجهه طولانی مدت با آفتاب شدید یا به معنای پرهیز از لباس های پوشیده نمی باشد .
پیگیری پس از جراحی ملانوم
در بیمارانیکه ملانوم اولیه داشته وتحت عمل جراحی قرار گرفته اند وعلائمی از گسترش تومور فراتر از محل اولیه نداشته اند پیگیری با سه هدف صورت می گیرد :
1-عود موضعی در اسکار ملانوم برداشته شده
2-لمس غده های لنفاوی درناژکننده به منظور کشف گسترش تومور به غده لنفاوی
3-معاینه پوست سالم از جهت بروز ملانوم ثانویه
فاصله قابل قبول و مدت زمان پیگیری هر سه ماه یکبار طی 5-3 سال اول پس از جراحی است .
بیمارانیکه فقط ملانوم درجا داشته اند پس از عمل جراحی ترخیص میشوند و دیگر نیازی به پیگیری پس از جراحی ندارند .

(منبع: وب سایت پوهنتون علوم طبی تهران)